Co oznaczają określenia: fiksacja, fuzja, paralaksa, stereoskopia?

Widzenie obuoczne polega na zgodnym współdziałaniu obu gałek ocznych w celu osiągnięcia pojedynczego wrażenia wzrokowego. Zachodzi ono przez scalanie się dwóch obrazów tworzących się na siatkówce każdego oka.

Aby powstawało widzenie obuoczne, osie widzenia muszą się prawidłowo ustawić na spostrzegany przedmiot. Nazywa się to fiksacją wzroku.

W spostrzeganiu przedmiotów różnie usytuowanych i zmieniających się w przestrzeni obraz tworzący się w dołku plamki żółtej przesuwałby się coraz innymi fragmentami i padałby na mniej wrażliwe miejsca wokół plamki. Dzięki mechanizmom ruchowym gałki oczne mogą ustawiać się w każdej pozycji tak, aby spostrzegany obiekt padał zawsze na dołek środkowy plamki żółtej.

Mięśnie poruszające gałki oczne muszą prawidłowo zwracać gałki oczne w taki sposób, aby obserwowany obiekt był stale fiksowany przez odpowiadające sobie pola siatkówki. W obrębie plamek żółtych muszą tworzyć się obrazy podobne pod względem wielkości, kształtu, barwy i natężenia. Zachodzi wówczas fuzja, która polega na zlaniu się odbieranych obrazów w jedną całość we wzrokowym analizatorze korowym.

Ruchy oczu są stale koordynowane i współdziałają w sposób uporządkowany i w stałej równowadze przez złożony mechanizm odruchowy, w wyniku którego osie widzenia spotykają się w jednym punkcie oglądanego przedmiotu, a receptory siatkówki o wspólnym kierunku widzenia otrzymują ten sam obraz. Mechanizm ten jest kontrolowany przez ośrodki nerwowe zgrupowane w śródmózgowiu. Są one nawzajem połączone i koordynują motorykę mięśni w czasie ruchów oczu.

Właściwość oceniania odległości obserwowanych obiektów, czucie głębi lub widzenie trójwymiarowe występuje dzięki paralaksie, czyli zmianie kierunku widzenia przedmiotu, która jest spowodowana rozstawieniem oczu na odległość międzyźreniczną. Z powodu tego rozstawienia obrazy tworzone na siatkówkach nie są identyczne i tworzą się na niekorespondujących punktach siatkówek.

Różniące się nieznacznie od siebie obrazy przesyłane są do ośrodków wzrokowych, a jeżeli ulegają fuzji, daje to podstawę do widzenia trójwymiarowego - stereopsji. Powstaje wówczas wrażenie, że obraz znajduje się przed lub poza określoną płaszczyzną czołową przed oczami.

Podstawowe znaczenie dla widzenia stereoskopowego ma odległość rozstawienia oczu. Im większa jest odległość międzyźreniczna, tym lepsze jest widzenie trójwymiarowe przestrzeni.

Poprzednia strona

Spis treści

Następna strona